over Dominique

Mijn weg gaat hierover: over in ieder moment mens uit één stuk zijn. Over het verbinden van mijn hoofd, hart en handen. Over het luisteren naar wat mijn fysieke systeem nodig heeft. Over het vinden en leven van mijn waarden. Over het steeds weer leven volgens mijn eigen kompas. Ongeacht verwachtingen of wat verstandig lijkt. Zelfkennis, zelfzorg en zelfsturing houden me hierin scherp en in contact met de twee unieke instrumenten die ik heb: mijn geest en mijn lichaam.

Die twee waren niet altijd verbonden. In mijn jeugd was ik een kopvoeter: zo’n bovengemiddeld intelligent kind met een slim hoofd en ergens daar beneden twee voeten. Meer zat er niet tussen. Althans, niet dat ik voelde.

En dat kwam ook wel goed uit. Als kind leerde ik over volhouden, discipline en overeind blijven bij tegenkracht. Ik ontdekte dat ‘kaken op elkaar’ en ‘geen krimp geven’ me ver brachten. En ik was er ook goed in: alles op wilskracht met dat sterke hoofd en gewoon doorlopen met die voeten.

Dit was geen mens uit één stuk. Van buiten zag het er stevig en capabel uit maar van binnen was het leeg en wankel.

Het grote nadeel aan deze strategie was ook dat ik totaal niet in de gaten had wanneer ik mezelf uitputte. Mijn emoties duwde ik weg. Mijn batterij laadde ik niet op. Resultaat: twee burn outs. Dit móest anders.

over dominique

Mijn weg gaat hierover: over in ieder moment mens uit één stuk zijn. Over het verbinden van mijn hoofd, hart en handen. Over het luisteren naar wat mijn fysieke systeem nodig heeft. Over het vinden en leven van mijn waarden. Over het steeds weer leven volgens mijn eigen kompas. Ongeacht verwachtingen of wat verstandig lijkt. Zelfkennis, zelfzorg en zelfsturing houden me hierin scherp en in contact met de twee unieke instrumenten die ik heb: mijn geest en mijn lichaam.

Die twee waren niet altijd verbonden. In mijn jeugd was ik een kopvoeter: zo’n bovengemiddeld intelligent kind met een slim hoofd en ergens daar beneden twee voeten. Meer zat er niet tussen. Althans, niet dat ik voelde.

En dat kwam ook wel goed uit. Als kind leerde ik over volhouden, discipline en overeind blijven bij tegenkracht. Ik ontdekte dat ‘kaken op elkaar’ en ‘geen krimp geven’ me ver brachten. En ik was er ook goed in: alles op wilskracht met dat sterke hoofd en gewoon doorlopen met die voeten.

Dit was geen mens uit één stuk. Van buiten zag het er stevig en capabel uit maar van binnen was het leeg en wankel.

Het grote nadeel aan deze strategie was ook dat ik totaal niet in de gaten had wanneer ik mezelf uitputte. Mijn emoties duwde ik weg. Mijn batterij laadde ik niet op. Resultaat: twee burn outs. Dit móest anders.

Met alles wat ik de afgelopen twintig jaar onderzocht had over lichaam en geest, over mindfullness en bezieling, over persoonlijk leiderschap en hoe-leef-ik-mijn-beste-leven zag ik iets essentieels over het hoofd. Maar wat dan?

Voor het antwoord neem ik je mee naar een zonnige zondagmiddag in het voorjaar van 2020. Ik ben aan het herstellen van corona en mijn tweede burn out en loop mijn dagelijkse rondje bos. Mijn mobiel gaat. Het is mijn opdrachtgever. Hij zegt: “Morgen is er een belangrijke vergadering en ik vind het nodig dat je er bij bent.”

(..)

“Je bent er dus morgen?” Mijn mond gaat open om braaf “ja natuurlijk” te zeggen… en er komt geen geluid uit. Want mijn lijf schreeuwt ‘Nee!’. Nog niet eerder heb ik dit zo duidelijk gevoeld. Aan de andere kant van de lijn gaat het verder: “Ik heb je nodig, Dominique. Het is bovendien ook goed voor jou om hier weer eens heen te komen. Denk er maar even over na dan hoor ik het wel van je.” En in dat moment weet ik het. 'Denk er maar even over na.' Dat is nou precies waardoor ik -voor de tweede keer-  in deze ellende terecht ben gekomen. Omdat ik, als kopvoeter, alleen maar ‘nadenk over wat ik doe’. En geen gehoor geef aan wat ik voel.

Wacht eens: voel ik nu iets? Ja! Ik voel me misselijk worden. Ik voel dat ik het benauwd krijg. Ik voel dat mijn hele lijf strak staat en mijn buik zeer doet. En ik weet: als ik nu ‘ja’ zeg, gaat het fout.  Als ik nu ‘ja’ zeg, dan word ik NIET beter. Dit besef is er als donderslag bij heldere hemel. En voor het eerst in mijn leven hoor ik mezelf zeggen: “Ik hoef niet na te denken, het antwoord is nee. Ik ben er niet.”

Waarom lukt het nu wel gehoor te geven aan mijn gevoel? Wat is hier nu precies gebeurd? Ik wil het weten.

Opnieuw ga ik op onderzoek uit en lees over het autonome zenuwstelsel. Het blijkt de biologische link tussen mijn denken en mijn voelen. Mooier nog: het is een fysieke link die ik kan reguleren en versterken. Zo praktisch. Zo dichtbij. Alles wat ik eerder leerde en teachte past er naadloos in. Bingo!

Mijn weg gaat hierover: over in ieder moment mens uit één stuk zijn. Over het verbinden van mijn hoofd, hart en handen. Voor die zondagmiddag in 2020 bleek dat deze verbinding er -nog steeds- niet was. Omdat ik inderdaad iets over het hoofd hád gezien: mijn autonome zenuwstelsel. De missing link tussen mijn hoofd en mijn lichaam. Tussen mijn denken en mijn voelen. Tussen mijn weten en mijn doen.

Deze missing link leren reguleren bleek de enige manier om uit mijn burn out te komen. Sterker nog, de enige manier om van overleven naar leven te komen en IN het leven te stappen dat ik wilde leiden: Autonoom. Onafhankelijk. Lévend. Ik wist dat dit een ander soort leiderschap van mij ging vragen.

Ik heb het Autonoom Leiderschap genoemd.

Met alles wat ik de afgelopen twintig jaar onderzocht had over lichaam en geest, over mindfullness en bezieling, over persoonlijk leiderschap en hoe-leef-ik-mijn-beste-leven zag ik iets essentieels over het hoofd. Maar wat dan?

Voor het antwoord neem ik je mee naar een zonnige zondagmiddag in het voorjaar van 2020. Ik ben aan het herstellen van corona en mijn tweede burn out en loop mijn dagelijkse rondje bos. Mijn mobiel gaat. Het is mijn opdrachtgever. Hij zegt: “Morgen is er een belangrijke vergadering en ik vind het nodig dat je er bij bent.”

(..) “Je bent er dus morgen?” Mijn mond gaat open om braaf “ja natuurlijk” te zeggen… en er komt geen geluid uit. Want mijn lijf schreeuwt ‘Nee!’. Nog niet eerder heb ik dit zo duidelijk gevoeld. Aan de andere kant van de lijn gaat het verder: “Ik heb je nodig, Dominique. Het is bovendien ook goed voor jou om hier weer eens heen te komen. Denk er maar even over na dan hoor ik het wel van je.” En in dat moment weet ik het. ‘Denk er maar even over na.’ Dat is nou precies waardoor ik -voor de tweede keer-  in deze ellende terecht ben gekomen. Omdat ik, als kopvoeter, alleen maar ‘nadenk over wat ik doe’. En geen gehoor geef aan wat ik voel.

Wacht eens: voel ik nu iets? Ja! Ik voel me misselijk worden. Ik voel dat ik het benauwd krijg. Ik voel dat mijn hele lijf strak staat en mijn buik zeer doet. En ik weet: als ik nu ‘ja’ zeg, gaat het fout.  Als ik nu ‘ja’ zeg, dan word ik NIET beter. Dit besef is er als donderslag bij heldere hemel. En voor het eerst in mijn leven hoor ik mezelf zeggen: “Ik hoef niet na te denken, het antwoord is nee. Ik ben er niet.”

Waarom lukt het nu wel gehoor te geven aan mijn gevoel? Wat is hier nu precies gebeurd? Ik wil het weten.

Opnieuw ga ik op onderzoek uit en lees over het autonome zenuwstelsel. Het blijkt de biologische link tussen mijn denken en mijn voelen. Mooier nog: het is een fysieke link die ik kan reguleren en versterken. Zo praktisch. Zo dichtbij. Alles wat ik eerder leerde en teachte past er naadloos in. Bingo!

Mijn weg gaat hierover: over in ieder moment mens uit één stuk zijn. Over het verbinden van mijn hoofd, hart en handen. Voor die zondagmiddag in 2020 bleek dat deze verbinding er -nog steeds- niet was. Omdat ik inderdaad iets over het hoofd hád gezien: mijn autonome zenuwstelsel. De missing link tussen mijn hoofd en mijn lichaam. Tussen mijn denken en mijn voelen. Tussen mijn weten en mijn doen.

Deze missing link leren reguleren bleek de enige manier om uit mijn burn out te komen. Sterker nog, de enige manier om van overleven naar leven te komen en IN het leven te stappen dat ik wilde leiden: Autonoom. Onafhankelijk. Lévend. Ik wist dat dit een ander soort leiderschap van mij ging vragen.

Ik heb het Autonoom Leiderschap genoemd.

Werkervaring

Anam Cara
2008 – heden

Oprichter, opleider, trainer, senior coach, onderzoeker, spreker, schrijver, podcaster

Programma- en Contentmanagement
2017 – 2020

Academie Spiritualiteit & Arbeid
Trainer, senior coach, supervisor, marketing, intervisiebegeleider, ontwikkelaar lesprogramma’s

Initiatiefnemer en Bestuurslid
2004 – 2014

Stichting Stervensbegeleiding
stervensbegeleider en trainer

Werving & Selectie
1997 – 2001

Midden/hoger kader ICT Projectmanagement

Lijnmanagement
1994 – 1997

District- en regiomanager facility- en foodservices

Sales & Marketing
1989 – 1994

Key-Accountmanager new business en klanttevredenheid

licht als een veertje luisteren mijn ogen

verstaan zonder woorden jouw verhaal

– Dominique –

Anam Cara

Het is oktober 2008. Ik sta in een boekwinkeltje in het centrum van Den Bosch.

‘Dit is het. Dit is wie ik ben.’ Mijn hoofd weet niet wat de twee woorden betekenen, mijn hart wel.

Ik bekijk het boekje in mijn handen. Op de bovenste plank vond ik het, weggestopt tussen twee encyclopedieën over Keltische symboliek. Op de kaft donkergroene Schotse hooglanden met een grijze lucht. In de lucht in gouden letters: ANAM CARA.

Over vijf dagen start mijn eerste cursus Keltische natuurpsychologie. Morgen heb ik een afspraak bij de Kamer van Koophandel om mijn bedrijf in te schrijven. En ik heb nog geen naam. Tot nu.

Anam Cara. Ik ga op zoek naar de betekenis. ‘Zielsvriend’ lees ik. Het is niet wat ik erin voel. Bij lange na niet. En het is wat het moet zijn. Dus vul ik de volgende dag ‘Anam Cara’ in op het inschrijfformulier.

Zes maanden later ontmoet ik de Schotse Fionn. Midden dertig is ze. Of de veertig ruim voorbij? Haar gezicht heeft iets leeftijdloos onder haar kortgeknipte vuurrode haar. Ooit was ze de frontvrouw van een Schotse rockband. Nu reist ze als teacher van de Céile Dé -the living Celtic Spiritual Tradition- door Europa. Ze is in Nederland om ons te leren over de Keltische mystiek en de oude Keltische chants, de fuinn.

In een stil moment vraag ik haar naar ‘anam cara’. Als er iemand is die er meer over kan weten, is zij het. Met haar Schotse tongval (ik hou ervan!) verbetert ze me vriendelijk. “It is pronounced anam chara”. In plaats van de harde ‘c’ is het een wonderlijk zachte combinatie van de ‘h’ en de ‘g’. Ik probeer het uit en kom niet verder dan een achter in mijn keel klinkende ‘chch-h-araa’. We moeten er allebei om lachen.

“Hmm, we Scots have many meanings for almost every word. As we do for ‘anam’. It is what all living creatures are made of and something we cannot name. We can only gently circle around it and look at it from all different angles. In doing so it seems to be.. our soul stuff.”

“And ‘chara’ you ask? In the old days some might have said it is the intimate connection between one heart and another. The heart connection between a druid and his or her pupil. A connection that goes beyond time and space. We can choose to believe this. Or not.”

Ze glimlacht om mijn puzzled look. Ze hoort me vast denken: ja, mooi… maar wat is het nu?! En dan zegt ze iets wat me tot op de dag van vandaag is bijgebleven: “In the Celtic tradition, nothing is written in stone. Everything is written in water.” Weer een glimlach. Ze weet dat deze toevoeging alleen maar nog meer vragen oproept.

Fast forward. Het is mei 2021. Ik spreek met Patrick, ontwerper van mijn nieuwe logo. In dertien jaar tijd is mijn werk flink veranderd. Van Keltische natuurpsychologie ging ik naar kernwerk. Kernwerk werd persoonlijk leiderschap. Persoonlijk leiderschap werd autonoom leiderschap. Tijd dus voor een nieuw logo.

“Je gebruikt aardig wat letters Dominique. Je naam. Autonoom Leiderschap. Én Anam Cara. Misschien kun je Anam Cara weglaten?”

Nee. Sommige dingen blijven onveranderd.

Anam Cara. Dat ben ik.

Creativity is intelligence having fun

– Albert Einstein –

“Teken de baai zo gedetailleerd mogelijk vanuit groot zicht.”

Ik zit met een groepje kunststudenten aan een zonovergoten inham in het zuidoostelijke puntje van Mallorca. Het is nazomer 2016.

“Wil je dat nog eens herhalen?” Ik zal mijn kunstleraar vast verkeerd hebben verstaan. Zo gedetailleerd mogelijk vanuit groot zicht? Grapjas. Tot nu toe heb ik mijn tekenpotlood alleen nog gewaagd aan een enkel blad, een bloem, een solitaire boom.

Geen antwoord. We krijgen vier uur de tijd. “Succes. En geniet ervan!” Uhuh… hoe ga ik dit in hemelsnaam aanpakken?

Twee uur verder. Zittend op het puntje van een uitstekende rots hoor ik mezelf neuriën en kletsen met het moois voor me. Onder mij spatten golven tegen de rotsen. De zon is warm op mijn huid. Om mij heen liggen kleurpotloden verspreid.

Ik glimlach. Mijn hoofd wist niet waar en hoe te beginnen. Mijn tekenhand wel.

Dansend op zijn vier poten komt hij voorbij. Zijn zwarte haren golven en glanzen in de zon, een vieze bal hangt losjes in zijn bek. Zijn ogen stralen en kijken nieuwsgierig om zich heen. Pip heet hij.

Pip is twee jaar jong en een prachtige, altijd blije, flatcoat retriever. Steeds als ik hem voorbij zie komen, denk ik aan mijn laatste liefst hondenmaatje Kaara.

Twaalf werd ze. Nadat ze er weer eens tussenuit was geknepen, hebben we afscheid van haar moeten nemen. In mensjaren telde ze inmiddels vierentachtig, maar haar onderzoeksdrift was nog steeds die van een tweejarige Pip. Zodra er een deur openstond trok ze de wijde wereld in. Ook op die ene, vroegdonkere namiddag in december.

Als eerbetoon aan alle chronisch blije en onstuitbaar nieuwsgierige Pippen en Kaara’s: dit filmpje van Kaara, genietend van zon en wind en spelende kinderen.

“Soms droom je over een engel en een cobra.”