Ravioli

“Hoe heten die lekkere Italiaanse kussentjes ook al weer, die met groente erin of kaas?” Vragend kijk ik rond.

Stilte. Beduusd kijken drie paar ogen mij aan. “Wacht even, éven een breintwist maken”, zegt de student tegenover mij. “Italiaanse kussentjes?!” Vragend kijkt ze naar haar collega-studenten of zij wél begrijpen wat ik bedoel.

Het vraagt meer uitleg. “Ja, je weet wel: die gevulde met van die saus erover, of kaasschilfers.” Dan valt ineens het kwartje: “Oh, ravióli bedoel je!”

Het is zaterdagmiddag. Afgelopen weekend. Ik zit in een les Autonoom Leiderschap -persoonlijk leiderschap vanuit je autonome zenuwstelsel- met een kleine groep derde en vierdejaarsstudenten.

“Wat hebben ravioli en het autonome zenuwstelsel met elkaar te maken?” Ik kijk rond. Vragende gezichten kijken terug. Geen idee. Ook in dit verdiepingsjaar zijn er nog volop verrassende wendingen.

“Wanneer ik in een ravioli bijt, geeft het iedere keer weer een verrassende smaakexplosie. Herkennen jullie dat?” Er wordt geknikt. “Zeker! En een lekkere ook.” Er zijn vandaag meer liefhebbers van de Italiaanse keuken.

Ik ga verder. “Een smaakexplosie die voortkomt uit een verrassende combinatie van kruiden en andere ingrediënten waarvan ik in eerste instantie de precieze samenstelling niet ken, right?” Weer geknik. “Een smaakbeleving die zich ontvouwt naarmate ik de tijd en aandacht neem om ‘m te proeven.” Ik ben even stil. “En ja, ook een smaakbeleving die iedere keer nét even anders is.”

Ik moet denken aan mijn favoriete ravioligerecht ‘Ravioli Tuscana’. “De zoetscherpe smaak van tomaat die in het begin overheerst wordt na een paar seconden verzacht door de smaak van verse spinazie en ricotta. En twee tellen later proef ik een zweempje bitter van salie. Herkennen jullie dat? Dat het proeven van ravioli in stukjes komt?”

Zeker. Weer instemmend geknik. “Zo’n aandachtige hap ravioli geeft mij, naast een fijne smaakervaring, instant blijdschap en de gedachte ‘oeoeoe… te lekker dit’. “

Nu wordt er gegrinnikt. Als meerderejaars herkennen ze in mijn beschrijving de drielaagse beleving van ons autonome zenuwstelsel: fysiek, emotioneel en mentaal.

Ik grinnik mee. En ga verder. “Nu komt het. Het ervaren van ons autonome zenuwstelsel is ieder moment weer als een hapje ravioli: een verrassende combinatie van chillzone en (sub)triggerstaten waarvan we de precieze samenstelling in eerste instantie misschien niet meteen herkennen. Staten die op elkaar inwerken en ieder moment hun eigen ravioli-ervaring geven van denken, voelen en fysieke sensaties.

Willen we deze wisselende ervaringslagen rustig kunnen ‘proeven’ dan zullen we beetje bij beetje onze aandacht en subtiele lichaamswaarneming moeten trainen. Zoals jullie de afgelopen jaren hebben gedaan. Zodat we ieder onderdeel -iedere ingrediënt ervan- laag voor laag kunnen herkennen en waarderen.” Ik kijk rond of iedereen er nog bij is. Er wordt geknikt. Ik kan verder.

“Herkennen betekent in dit geval opmerken welke staat -welk onderdeeltje van de ravioli- zich als eerste meldt. En welke staat zich pas na een paar seconden laat proeven.”

“En dat waarderen dan?” De student naast mij heeft haar alerte denkbrein goed online.

“Waarderen als in beseffen dat iedere sub- en combistaat recht van spreken heeft en een essentieel onderdeel is van een gezond en veerkrachtig zenuwstelsel.” Ze knikt. Schrijft wat op.

Waarom mijn brein met ravioli komt tijdens een les over Autonoom Leiderschap?

Vijf minuten eerder verzuchtte een student dat het soms ‘best veel’ is wat er allemaal te leren valt over haar autonome zenuwstelsel. De verschillende triggerstaten en substaten ervan had ze inmiddels in haar vingers. Vandaag kreeg ze te horen over hybride combi-staten. En hoe die dan weer doorwerken op de rest van haar zenuwstelsel. Haar brein kon het even niet bevatten en raakte overweldigd door dit nieuwe kennislaagje. En dus was het tijd voor co-regulatie in de vorm van een smakelijke metafoor.

Terug naar de les. “Ha, dus al deze staten die op elkaar inwerken en wat ik daarbij denk en voel is gewoon een ravioli-momentje!” De zuchtende student van zojuist schrijft met grote blokletters ‘ravioli’ bij haar aantekeningen. “Dit ga ik nooit meer vergeten” lacht ze.

“Ik ook niet”, grinnikt de student naast haar. “Wanneer mijn systeem een combi-triggersprong maakt die ik zo gauw niet kan volgen, denk ik voortaan gewoon ‘ravioli’. En ga ik rustig proeven wat er van binnen aan de hand is.”

Ik grinnik mee. Goed om het werken met ons autonome zenuwstelsel herkenbare en -als het even kan- grappige beelden mee te geven. Zodat ons autonome zenuwstelsel in triggermomenten kan terugvallen op herkenning en humor. En wij daarmee onze zelfregulering makkelijker kunnen opstarten.

Ben je benieuwd hoe zo’n ravioli-momentje bij jou werkt? Stuur me een pb, dan kijk ik even met je mee.